هر آنچه باید از بارداری بدانید
معجزه بارداری در برگیرنده میلیون ها بازیگر است. اما بیشتر آن میلیونها بازیگر وقت خود را هدر میدهند چون شما در هر ماه فقط یه تخمک آزاد می کنید ولی همسرتان در هر رابطه زناشویی از ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون اسپرم آزاد می کند و همگی چشمشان به نفر برنده است چون فقط یکی از اسپرمها در این مبارزه تاج پیروزی را بر سر می گذارد تا زمانی که لقاح تمام شود و در این کشمکش خطرات زیادی در مسیر دستگاه تناسلی در هر گوشه در کمین است که ممکن است موجب شود لقاح صورت نگیرد. در مجله پزشکی ماماچه، بر آن شدیم که اطلاعات کاملی در مورد پدیده لقاح (باروری) در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
پدیده لقاح چگونه رخ می دهد؟
تقویت نیروها
بخشی از مایع منی شامل اسپرم مغذی برای این سفر است که در واقع پس از انزال در واژن زن لخته و بسته می شود و یک سد فیزیکی تشکیل می شود که از ورود اسپرم های سرگردان در مسیر اشتباه جلوگیری می کند. طی نیم ساعت بعد که منی دوباره مایع میشود این حالت محافظت از بین می رود. هر اسپرمی که این ترکیب را در گردن رحم نسازد به طور واضح ارزش ذخیره کردن و ماندن ندارد (به همین خاطر است پس از رابطه جنسی مقداری از آن از بدن تان خارج می شود). البته در هر رابطه تا ۵ روز قابلیت باروری وجود دارد.
انتقال و جا به جایی مناسب اسپرم
مسیر گردن رحم، محیطی است که استقبال بیشتری از اسپرم می کند و اسپرم هایی که در آنجا باشند خود را در دریایی از مخاط دهانه رحم می بینند. این موضوع از یک نظر می تواند مفید باشد به این دلیل که همین مخاط طوری طراحی شده که در زمانی که شما پتانسیل باروری بالایی داشته باشید به طور موثری کار انتقال و جا به جایی اسپرم را انجام میدهد. زمانی که به تخمک گذاری می رسید، میزان مخاط بیشتر شده و حالت چسبناک، شفاف و رقیق پیدا می کند و به همین دلیل مشاهده آن روشی موثر و کارآمد برای تعیین زمان تخمک گذاری است. تغییرات در سطحی بسیار کوچک رخ میدهد، زنجیره ای از مولکولها مثل قطار تشکیل می شود و اسپرم ها می توانند به حرکت خود ادامه دهند تا به مقصد برسند.
افزایش انرژی و توانایی اسپرم
حتی اسپرم هایی که به اندازه کافی برای رد شدن از این مسیر شجاع و بی باک هستند همگی موفق به رسیدن به هدف نمی شوند. یک سلول اسپرم باید حدود ۱ ساعت مسیری که دستخوش تغییرات بیوشیمیایی است را طی کند و به سرعت از لوله فالوپ (لوله های رحمی) عبور کند تا به رحم برسد.
کنترل مختصات
یکی از مهمترین کلیدهای موفقیت برای باروری، زمانبندی است. اسپرم باید به مقصد خود یعنی تخمک شما (تخمکی که به آرامی مسیر خود را از تخمدان به سمت لوله فالوپ طی می کند) برسد، طی فرآیندی صحیح و زمانبندی شده. اگر اسپرم ها خیلی زود برسند احتمال این که قبل از رسیدن به تخمک بمیرند، وجود دارد اما اگر خیلی دیر برسند و تخمک رفته باشد، اسپرم فرصت خود را از دست می دهد. همچنین لازم است که اسپرم ها هدف خود را با دقت انتخاب کنند، چرا که تخمک معمولا فقط هر ماه در یکی از لوله های فالوپ حضور پیدا می کند، رفتن به لوله فالوپ (لوله رحم) اشتباهی، باعث می شود اسپرم در آنجا هیچ تخمکی برای لقاح نبیند.
دوره جدیدی رو به آغاز است، دوره ای که نقطه شروع بارداری شماست.
نبردی رو به پایان
اسپرمی که به تخمک می رسد هنوز کارش تمام نشده چون برنده این مسابقه اولین اسپرمی است که بتواند زودتر بیرونی ترین لایه تخمک را بشکند و از آن عبور کند. در این بین رقابت زیادی وجود دارد، صدها اسپرم، تخمک را احاطه می کنند و همگی تلاش می کنند که به هسته مرکزی تخمک راه پیدا کنند، جایی که اسپرم ترکیب ژنتیکی خود را در آن آزاد می کند. بهترین اسپرم همیشه برنده است.
تکمیل ماموریت
به محض این که تنها اسپرم خوش شانس به تخمک برسد، تخمک بلافاصله دستخوش واکنش هایی می شود که از ورود اسپرم های دیگر جلوگیری می کند. سپس کروموزومهایی که توسط اسپرم و تخمک حمل می شوند باهم ترکیب می شوند و در این زمان تخمک به طور رسمی بارور می شود. طی چند ساعت، زیگوت کوچک و میکروسکوپی تقسیم میشود و دوباره و دوباره تقسیم می شود. حدود یک هفته بعد، یک توپ با حدود ۱۰۰ سلول داریم که بلاستوسیست نامیده میشود و باید به رحم برسد تا در دیواره رحم جایگیری می کند. شما الان به مرحله لانه گزینی رسیده ایدز لحظه ای که لقاح تبدیل به بارداری می شود. اسپرم سفر اعجاب انگیزی را برای شما رقم می زند، شروع یک زندگی دیگر و شروع پدر و مادر شدن.
تحمل این انتظار
شما تصمیم گرفته اید که در استخر تاش برای بارداری، شیرجه بزنید که ممکن است این موضوع شما را نگران کند، چه اتفاقی می افتد؟ چقدر طول می کشد؟ این ترس و دلهره کاملا طبیعی و رایج است اما طبق تحقیقات از هر ۱۰ زن، ۹ نفرشان بدون دخالت پزشکی موفق به بارداری می شوند.
از کجا بدانید چند هفته باردار هستید؟
برای دانستن دقیق این موضوع راهی وجود ندارد چون نمی توان زمان دقیق تخمک گذاری را تعیین کرد. در نتیجه اغلب افراد از جمله پزشکان، بارداری را بر اساس آخرین پریود تخمین می زنند. با این محاسبات، برای اینکه بدانید چند هفته است که باردار هستید باید بدانید آخرین پریودتان دقیقا چه زمانی شروع شده. اولین روز آخرین پریود به عنوان اولین روز بارداری شما حساب می شود.
اگر تاریخ آخرین پریود را به خاطر نیاورید یا پریودهای نامنظم داشته باشید باید چه کار کنید؟
اگر سیکل قاعدگی منظم و ۲۸ روزه باشد محاسبه تاریخ زایمان آسان تر است. اگر سیکل پریود شما نامنظم است یعنی تاریخ آخرین روز پریودتان را نمیدانید و یا سیکل تان طولانی است در نهایت با کمک سونوگرافی می توان تاریخ تقریبی زایمان را تخمین زد پس نگران نباشید.
تعیین سن حاملگی
متخصصان اولین روز از آخرین قاعدگی رو شروع حاملگی در نظر می گیرند، اما سن جنینی از زمان لقاح است که معمولا دو هفته بعد از اولین روز قاعدگی است. در حقیقت از زمان لقاح جنین شروع به رشد می کند و از همان زمان سن جنین شروع می شود. اما برای سهولت در محاسبات سن حاملگی، اولین روز آخرین قاعدگی را شروع حاملگی در نظر می گیریم.
خلاصه ای از هفته اول
تغییرات بدن مادر طی هفته اول بارداری
در زمان پریود، در حقیقت هنوز لقاح برای شما صورت نگرفته است و شما در این سیکل نیز باردار نشدید بنابراین هورمونها آزاد می شوند و بافت ضخامت یافته که در رحم است ریزش می کند و منجر به خونریزی می شود.
نکاتی که لازم است طی هفته اول بدانید
اگر برای بارداری اقدام کرده اید علاوه بر ارزیابی های سامت، باید بررسی هایی انجام دهید و مطمئن شوید که سبک زندگی سالمی دارید. یک مادر سالم برای بچه خود بهترین فرصت را فراهم میکند تا او هم سالم باشد. به این معنی که از سیگار کشیدن و مصرف الکل باید خودداری کرد. فست فود و غذاهای آماده که دارای مواد نگهدارنده هستند را حذف کنید. سیگار کشیدن طی بارداری با تولد زودرس و سقط جنین و مشکلات تنفسی در ۶ ماهه اول زندگی بچه مرتبط است.
اگر هر گونه دارویی مصرف میکنید، برای اطمینان بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. برخی داروها منجر به عدم بارداری می شود.
توجه داشته باشید که شاید نیاز به تغذیه ای سالم و یا مکمل داشته باشید. اگر قبلا این کار را نمی کردید حتما روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کنید و این کار را چند ماه قبل از اقدام به بارداری و طی ۱۲ هفته اول بارداری انجام دهید چون نقص لوله عصبی را کاهش میدهد و از مشکل اسپینا بیفیدا (بخشی از نخاع تشکیل نمیشود) جلوگیری می کند.
ورزش هایی مثل ایروبیک (هوازی) یا شنا و پیاده روی سریع و همچنین فعالیتهایی شامل کشش عضات، تمرینهای وزنه ای و ورزش های استقامتی، باعث می شود طی حاملگی متناسب بمانید و بر برخی ناراحتی های مرتبط با بارداری مثل کمردرد و حالت تهوع غلبه کنید.
خلاصه ای از هفته دوم
تغییرات بدن مادر طی هفته دوم بارداری
در این زمان تخمک آماده لقاح است و درون یک کیسه کوچک پر از مایع به نام فولیکول که در یکی از دو تخمدان است قرار می گیرد. گروهی از تخمکها برای بالغ شدن تحریک می شوند اما به طور طبیعی فقط یکی از آنها بالغ می شود که لقاح با آن صورت گیرد. (در زمانی که دوقلو تشکیل می شود، دو تخمک به بلوغ می رسند و هر کدام توسط اسپرم های جداگانه بارور میشوند).
بدن شما هورمون محرک فولیکول را آزاد می کند، یک ماده شیمیایی که گروهی از تخمکهای بالغ را درون فولیکول برای لقاح آماده می کند. یکی از این فولیکول ها معمولا آماده تر می شود و نسبت به بقیه بیشتر رشد می کند. بقیه فولیکول ها رشدشان متوقف می شود و تخمکهایشان از بین می روند اما فولیکول غالب جدا می شود و تخمک بالغ از تخمدان آزاد می شود که لحظه تخمک گذاری است و معمولا حدود ۱۰ تا ۱۶ روز قبل از شروع سیکل بعدی است. بنابراین تخمک گذاری در پایان هفته ۲ یا ۳ رخ میدهد. زمانی که فولیکول جدا می شود ساختاری را تشکیل میدهد تحت عنوان جسم زرد که بعدا دو هورمون را آزاد می کند: پروژسترون و استروژن، پروژسترون جداره رحم را ضخیم می کند و رحم را برای آمادگی و محافظت از جنین آماده می کند.
نکاتی که لازم است طی هفته دوم بدانید
در نزدیکی زمان تخمک گذاری رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید که بهترین فرصت برای لقاح و بارداری است. تخمک بالغ ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از این که از تخمدان آزاد شد زنده می ماند اما اسپرم می تواند تا ۷ روز درون بدن زن زنده بماند. این موضوع به این معنی است که چند روز قبل از تخمک گذاری، اسپرمی که چند روز در بدن تان است می تواند باعث لقاح شود.
بسیاری از زنان در زمان تخمک گذاری به تغییرات بدنشان اهمیت می دهند. ترشحات واژن شفاف تر، رقیق تر و لیز میشود و برخی خانمها در زمان تخمک گذاری در ناحیه شکم احساس درد دارند. اگر دمای بدن تان را ثبت کنید، متوجه می شوید که در زمان تخمک گذاری دمای بدن شما بیشتر می شود. اگر مطمئن نیستید چه زمانی موقع تخمک گذاری شماست، برای افزایش شانس بارداری در هرماه هر ۲ یا ۳ روز رابطه جنسی داشته باشید.
توصیه هایی برای پدران در دو هفته اول بارداری
حمایت از همسر باردار اگر شما همسر یک خانم باردار هستید، با داشتن رابطه ای نزدیک تر، بیشتر می توانید تجربه ی شیرین بارداری و تولد نوزاد را با هم سهیم شوید. می توانید به اطلاعات داده شده در هفته های مختلف بارداری نگاهی بیاندازید تا بفهمید که برای یک خانم باردار و نوزاد متولد نشده او در طول دوره بارداری چه اتفاقاتی می افتد.
در هفته ششم تا حول و حوش هفته چهاردهم، خانم های باردار بسیار احساس خستگی و تهوع دارند. بوها و مزه های خاصی ممکن است موجب شود که همسرتان احساس تهوع کند و شاید فقط بخواهد که بخوابد. او شاید به خاطر چیزهایی که از نظر شما کوچک هستند، تندخو و زودرنج باشد. با رفتن به سمت انتهای بارداری (حدود هفته ۲۷ تا ۴۰) نوزاد می تواند برای مادر بسیار سنگین باشد و خستگی و تندخویی هفته های اولیه ی بارداری، در این زمان اغلب باز می گردد و همسرتان شاید شروع به ترسیدن درباره تولد نوزاد بکند. اگر همسرتان مضطرب است، او را ترغیب کنید که در این مورد با شما صحبت کند. بعضی از خانم ها بیشتر دوست دارند که بشنوند تا این که کسی به حرفهایشان گوش کند. بنابراین ممکن است کمی طول بکشد تا او لب به سخن گفتن با شما باز کند. صبور باشید. اگر شما یاد بگیرید که در این زمان از همدیگر حمایت کنید، رابطه تان پس از آمدن نوزاد مستحکم تر خواهد شد. خصایص فردی همسرتان را در این برهه از زمان درک کنید. او هم اکنون با بسیاری از هورمونها دست و پنجه نرم می کند که کنترل بدن او را بدست گرفته اند و موجب اتفاقات غیرعادی در بدنش میشوند. با محبت شما، به او احساس بهتری دست خواهد داد و قدردان توجه شما خواهد بود.
