مهم ترین کارهایی که قبل از اقدام به بارداری باید انجام دهید

اگر تصمیم به باردار شدن دارید، بهتر است شروعی آگاهانه داشته باشید، حس امیدواری و برنامه های از قبل طراحی شده کمک می کند که شما به عنوان یک مادر از شرایط بدن خود و وضعیت جسمانی تان بیشتر شگفت زده شوید. ما در مجله پزشکی ماماچه تصمیم گرفتیم که مهمترین نکات قیل از اقدام به بارداری را برایتان فهرست کنیم. امید است که برای شما عزیزان، مفید واقع شود.

 

مشاوره با متخصص زنان و ماما قبل از اقدام به بارداری

حتما قبل از اقدام به بارداری با یک متخصص زنان و همچنین مامای مجرب مشورت کنید. اگر از قبل، توسط ماما، مراقب سلامت با پزشک ویزیت پیش از بارداری انجام داده باشید، شما و پزشکتان متوجه شده اید که احتمالا برخی از موارد باید بهبود پیدا کنند. برای مثال ممکن است اضافه وزن داشته باشید یا برعکس وزنتان کمتر از حد طبیعی باشد. خواب کافی نداشته باشید یا مدام استرس داشته باشید. برای درمان این وضعیت ها باید اقداماتی جدی انجام دهید و همچنین باید از هر چیزی که سلامت شما و جنین تان را در معرض خطر قرار می دهند خودداری کنید. مثل مصرف الکل، دود سیگار و برخی داروهای تجویزشده.

 

از متخصص زنان نوبت بگیرید!

برای مراجعه به پزشک نوبت بگیرید. بهتر است پیش از باردار شدن، حتی اگر قبلا باردار هم بوده اید، ویزیت شوید. اگر هر گونه مسئله ای درباره سلامت شما وجود داشته باشد که فرصت های باردار شدن شما را تحت تاثیر قرار دهد یا باعث شود بارداری پرخطری داشته باشید بهتر است از امروز تحت کنترل و نظارت پزشک باشید. اگر دچار بیماری هایی مثل فیبروز کیستیک یا بیماری سلولی داسی شکل هستید یا در خانواده همسرتان کسی این بیماری ها را داشته است بهتر است با یک مشاور ژنتیک مشورت کنید و تست غربالگری قبل و حین بارداری را انجام دهید.

 

تایید سلامت زن قبل از بارداری

تندرستی زن قبل از بارداری، آگاهی از وضعیت سلامت و شناخت عوامل خطرناک، می تواند بر سلامت بارداری موثر باشد. برای مثال، برخی غذاها، سبک زندگی و داروها می تواند به جنین آسیب برساند، حتی قبل از اینکه لقاح صورت گیرد. برخی بیماری ها مثل دیابت نیز بر بارداری موثر است. هر خانم باید به فکر شرایط جسمانی و سلامت خود باشد چه برای بارداری برنامه ریزی کرده باشد، چه قصد بارداری نداشته باشد. زیر نیمی از بارداری ها از قبل برنامه ریزی نشده اند و بارداری های اتفاقی در معرض خطر بیشتری هستند، خطراتی از قبیل تولد زودرس نوزاد یا نوزاد با وزن پایین.

دلیل دیگر، این است که علیرغم پیشرفت در داروها و مراقبت های قبل از حاملگی، در تمامی جوامع در حدی از نوزادان زودتر از موعد به دنیا می آیند. محققان برای یافتن اینکه چرا و چگونه می توان از این موضوع جلوگیری کرد در تلاش هستند. یکی از این مسیرها بررسی سلامت مادر پیش از بارداری می باشد. کارشناسان معتقدند که خانم ها پیش از بارداری باید از نظر جسمانی در شرایط سالمی باشند. چرا که با در نظر گرفتن موضوعات سلامت و خطرات قبل از بارداری می توانید از بروز مشکلاتی که ممکن است در آینده، سلامت شما و جنین را تحت تاثیر قرار دهد، جلوگیری کنید.

 

قبل از بارداری، وضعیت دهان و دندان خود را چک کنید

وضعیت دهان و دندان خود را چک کنید. دوران بارداری زمانی است که شما، مادر عزیز، انگیزه بیشتری برای حفظ سلامت خود و کودک دلبندتان دارید. خوشبختانه بیماری های دهان قابل پیشگیری می باشند. خود مراقبتی کلید اصلی جلوگیری از ابتلا به بیماری های دهان و دندان است. پوسیدگی دندان پنج برابر بیشتر از آسم شیوع دارد و شایع ترین بیماری مزمن انسانی است و باید به این نکته توجه داشت که پوسیدگی قابل انتقال است. یک چهارم زنان در سنین باروری، پوسیدگی دندان دارند. پوسیدگی دندان بیماری است که در آن قندها توسط باکتری ها تخمیر و تبدیل به اسید می شوند و مینای دندان تخریب شده و پوسیدگی آغاز می گردد.

 

چرا پوسیدگی دندان در زنان باردار بالاتر است؟

زنان باردار به چند دلیل در معرض خطر بالاتر پوسیدگی دندان قرار دارند؛ مثل: افزایش اسید در حفره دهان، تمایل زیاد به خوردن وقت و بی وقت مواد غذایی شیرین و توجه کم به بهداشت دهان به دلیل بی حوصلگی. یکی از مراقبت های پیش از بارداری اطمینان از سلامت دهان و دندان می باشد. بنابرین مراجعه به دندانپزشک را نیز جز لیست اقدامات پیش از بارداری خود بنویسید.

 

سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی های الکلی را ترک کنید

همانطور که خودتان می دانید تنباکو و الکل برای بارداری کاملا مضر هستند، برای رشد جنین ضرر دارند و زمانی که نوزاد بزرگتر می شود منجر به مشکلات جسمی می شوند. حتى الان که باردار نیستید بدانید که سیگار کشیدن و مصرف الکل، باردار شدن شما را سخت تر می کند و خطر سقط جنین را افزایش می دهد. با پزشک خود درباره ترک این عادت ها صحبت کنید.

 

مصرف کافئین را کاهش دهید.

نوشیدن بیش از ۲ فنجان قهوه یا نوشیدنی انرژی زا در طول روز (حدود ۲۵۰ میلی گرم کافئین) حامله شدن را دشوار می کند و خطر سقط جنین را نیز افزایش می دهد. حتى الان که هنوز باردار نیستید نوشیدنی بدون کافئین را جایگزین کنید، این بدین معنی است که بهتر است در هفته های اول لقاح و بارداری به طور کلی مصرف کافئین را کنار بگذارید.

 

اهمیت واکسیناسیون برای بارداری

درباره انجام واکسیناسیون که الان برای شما ضروری است با پزشک صحبت کنید. درباره ی واکسن آنفلوآنزا و سرخجه با پزشک خود مشورت کنید.
اگر زن بارداری که قبلا به سرخجه مبتلا نشده و واکسن هم نزده باشد با فرد مبتلا به سرخجه تماس پیدا کند، ویروس سرخجه از راه بینی و حلق او وارد بدنش می شود و در بدن او تکثیر می یابد. سپس ویروس از راه جفت به جنین می رسد. همچنین اگر مادر در دوران کودکی دچار سرخجه شده باشد، در زمان بارداری توصیه می شود وضعیت مادر و سلامت جنین، توسط پزشک بررسی شود.

همه ی زنان بارداری که بخشی از بارداری شان را در فصل آنفلوآنزا سپری می کنند ( اواسط مهر تا اواسط فروردین). به توصیه اداره مادران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بهتر است زیر نظر متخصص واکسینه شوند. تحقیقات اخیر نشان داده است که باردار بودن ریسک عوارض جانبی این واکسن را بیشتر نمی کند.

در رابطه با کووید نیز اثر مثبت واکسیناسیون و اهمیت بالای آن بر هیچکس پوشیده نیست و قبل از انجام واکسیناسیون کووید-۱۹ حتما در مرکز بهداشت ابتدا با پزشک و مامای خود مشورت و توسط پزشک ویزیت شوید و درصورت تایید ایشان، واکسن را دریافت کنید.

 

اضافه وزن خود را کاهش دهید.

اضافه وزن بیش از حد موجب مشکلات زیادی می شود؛ مثل: دیابت بارداری و فشار خون بالا طی بارداری که آن را پره آکلامپسی یا مسمومیت حاملگی می نامند. البته در زمان بارداری کاهش وزن ایده خوبی نیست. پس از همین امروز که در دوران قبل از بارداری هستید، کاهش وزن را شروع کنید.

 

داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.

دقت کنید درباره هر دارویی که مصرف می کنید به پزشک خود بگویید. حتی ویتامین ها و داروهای گیاهی و داروهای بدون تجویز. برخی از این داروها می تواند بر سلامت جنین موثر باشد. مصرف مکمل های بارداری و فولیک اسید را شروع کنید تا خطر نقص مادرزادی را کاهش دهید.

 

غذاهای دریایی را انتخاب کنید.

مصرف ماهی برای رشد و ترمیم سیستم عصبی و همچنین پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی بسیار مفید است. مصرف ماهی در رشد جنین نقش موثری دارد و املاح معدنی شامل فسفر، کلسیم، آهن، سلنیوم و منیزیم و سایر ریز مغذی های موجود در آن نقش مهمی در سلامت مادر و نوزاد دارد. خوردن دو وعده ماهی در هر هفته مناسب است.

 

ورزش کنید.

ورزش نه تنها به شما کمک می کند به وزنی ایده آل برسید بلکه اندام شما را برای بارداری و زایمان نیز آماده می کند. در طول بارداری نیز می توانید، کلاس های مخصوص بارداری را پیدا کنید که برای شرایط فعلی شما ایمن باشد.

 

توصیه هایی برای آقایان جهت اقدام به بارداری

 

 

نکات تغذیه ای که به باروری مردان کمک می کند.

استفاده از ویتامین ها می تواند به کیفیت و تقویت اسپرم و همچنین یک حاملگی سریع تر و احتملا نوزادی سالم تر منجر شود. در بحث توصیه های پیش از لقاح به آقایان، دریافت ویتامین موضوعی بسیار مهم است.

 

چه ویتامین هایی را هر شخصی می بایستی دریافت کند؟

مهم ترین ویتامین های مورد نیاز که می تواند به تکمیل فرآیند باروری و بارداری کمک کند؛ ویتامین ۱۲ B، ویتامین C، ویتامین E، روی، سلنیوم است. مصرف روزانه میوه و سبزیجات تازه در روز، بهترین روش تامین این ویتامین ها است.

 

تخمک گذاری

طی هر سیکل ماهیانه، زوج های سالمی که در حدود سنی ۲۰ و اوایل ۳۰ سالگی هستند و از وسایل پیشگیری استفاده نمی کنند، ۲۰ درصد شانس بارداری دارند. درصد بالاتر بارداری موقع تخمک گذاری است. پنجره ای کوچک از فرصت، در هر ماه برای احتمال بالاتر به بارداری وجود دارد چون هر تخمک معمولا حدود ۱۲ تا ۲۴ ساعت، قابلیت باروری دارد و برای عملیات لقاح آماده است. در این میان، اسپرم های موجود برای لقاح، نسبت به تخمک توانایی زنده ماندن بیشتری دارند. اسپرم می تواند حدود ۳ تا ۶ روز زنده بماند. پس حتی اگر چند روز قبل از تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید، تعداد اسپرم های زیادی وجود خواهند داشت تا هر زمان که تخمک ظاهر شود به آن ملحق شود. به خاطر داشته باشید برای لقاح فقط یک اسپرم کافی است. البته داشتن رابطه جنسی، در روزهای قبل و بعد از تخمک گذاری ایده آل تر است. پس از تخمک گذاری آن فرصت تا سیکل بعدی تمام میشود. دانستن زمان تخمک گذاری کلیدی برای لقاح و باردار شدن است.

 

 

از کجا بدانم چه زمانی تخمک گذاری من در حال وقوع است؟

در اینجا مواردی را به شما معرفی می کنیم که کمک می کند زمان تخمک گذاری را تشخیص دهید.

 

به علائم بدن خود گوش دهید.

۲۰ درصد از جمعیت زنان در زمان تخمک گذاری علائم خود را درک می کنند و اگر شما جزو آنها باشید بدن تان در زمان تخمک گذاری علامتی به شما نشان می دهد، به شکل دل پیچه یا گرفتگی عضلات در قسمت پایینی شکم، معمولا یک طرف شکم است یعنی همان سمتی که از آن لوله تخمک گذاری انجام می شود، نام این دردها میتل اشمرز (Mittelschmerz) است، که واژه ای آلمانی است و معنی آن در دردهای میانی است و یادآوری ماهیانه مربوط به بارداری است و نتیجه آن آزادسازی تخمک از تخمدان است. در این زمان می توانید برای آرامش، شکم خود را ماساژ دهید و از خوراکی هایی با طبع گرم استفاده کنید؛ مثل: خرما، شیره انگور، شیره خرما، سمنو و …

 

تاریخ قاعدگی تان را در تقویم ثبت کنید.

یک تقویم برای ثبت سیکل قاعدگی داشته باشید و به مدت چند ماه یادداشت کنید. بدین ترتیب متوجه می شوید که سیکل طبیعی شما چگونه است. یا اینکه می توانید از ابزاری خاص (اپلیکیشن های پیش از بارداری) برای محاسبه زمان تخمک گذاری کمک بگیرید. اگر پریودهای شما نامنظم است باید با دقت بیشتر دنبال نشانه های دیگر باشید.

 

دمای بدن خود را ثبت کنید.

دمای پایه بدن (BBT) نیز گفته می شود و با دماسنج مخصوصی اندازه گیری می شود. BBT باید صبح که بیدار می شوید اندازه گیری شود، پس از حداقل ۳-۵ ساعت خوابیدن و بهتر است قبل از بیرون آمدن از تخت انجام شود حتی قبل از این که صحبت کنید یا حتی بنشینید. تغییرات دمای پایه بدن شما طی سیکل ماهیانه با نوسان های سطح هورمون ها تغییر می کند.

طی نیمه اول سیکل، استروژن غالب است. در نیمه دوم سیکل (یعنی زمانی که تخمک گذاری انجام میشود)، پروژسترون بیشتر می شود. پروژسترون دمای بدن شما را افزایش می دهد یعنی رحم شما برای تخمک لقاح یافته و لانه گزینی آماده است. در نتیجه در نیمه اول ماه دمای بدن شما پایین تر است نسبت به نیمه دوم که دما بالاتر می رود. دمای بدن شما در زمان تخمک گذاری به سرعت زیاد می شود (حدود نیم درجه). این را بدانید که ثبت دمای بدن به مدت یک ماه این امکان را به شما نمی دهد که بتوانید با اطمینان روز تخمک گذاری را تعیین کنید اما می تواند شواهدی را به شما نشان دهد. ثبت دمای بدن به مدت چند ماه به شما کمک می کند به یک الگو دست پیدا کنید و می توانید روز تخمک گذاری را برای ماه های آینده تقریبا پیش بینی کنید و بر همین اساس می دانید چه روزهایی بهتر است رابطه جنسی داشته باشید.

 

به رحم خود توجه کنید.

تخمک گذاری پدیده ای مخفی و پنهانی نیست. همان طور که بدن تغییرات هورمونی را تجربه می کند که نشان دهنده آزاد شدن تخمک از تخمدان است، خودش را برای ورود اسپرم و لقاح آماده می کند. یک علامت قابل مشاهده از تخمک گذاری وضعیت دهانه رحم است. مسیر گردن رحم، بین واژن و رحم است که موقع زایمان و بیرون آمدن بچه کش می آید، و در حالت عادی پایین، سفت و بسته است. اما هر چه به تخمک گذاری نزدیک می شویم، عقب می رود، کمی نرم تر و بازتر می شود و به اسپرم اجازه می دهد وارد این مسیر شود تا به هدف اصلی برسد.

برخی از زنان به راحتی متوجه این تغییرات می شوند در حالی که بقیه افراد برای شان دشوار است. به طور روزانه دهانه رحم را چک کنید. یک علامت دیگر از دهانه رحم، ظاهر مخاط است، مقدار آن بیشتر می شود و این مخاط حالت غلیظ تر پیدا می کند بطوری که لباس زیر شما کمی چسبناک می شود. در این موقع بهترین زمان است که اسپرم به درون تخمک وارد شود. پس از این که پریودتان تمام شد، دوباره خشک می شود به بیان دیگر نباید انتظار مخاط رحم را داشته باشید. با ادامه پیدا کردن سیکل باید حواستان باشد که چه زمانی این مخاط بیشتر می شود و ظاهر آن سفید رنگ، چسبناک و غلیظ می شود. اگر هر کدام از این علائم یعنی دمای بدن، وضعیت مخاط رحم و شکل ظاهری مخاط را ثبت کنید، در تعیین زمان تخمک گذاری به شما کمک خواهد کرد. و می توانید در این زمان رابطه برقرار کنید.